Số lượt truy cập
Hôm nay 22953
Hôm qua 39190
Tuần này 127657
Tháng này 3165483
Tất cả 192961067
Browser   (Today) Chi tiết >>
Thứ ba, 01/11/2016
CÔNG TÁC GIÁO DỤC BẢO TỒN TẠI KHU BẢO TỒN THIÊN NHIÊN XUÂN LIÊN

1. Giới thiệu về Khu BTTN  Xuân Liên

             Khu BTTN Xuân Liên được thành lập năm 2000 có diện tích 23.815,5 ha, là khu vực đại diện cho hệ sinh thái chuyển tiếp giữa dãy núi Hoàng Liên Sơn và Bắc Trường Sơn, thuộc vùng đầu nguồn lưu vực sông Chu. Đây là khu vực có tính đa dạng sinh học cao với nguồn tài nguyên động thực vật phong phú, có nhiều loài động thực vật đặc hữu, quí, hiếm có giá trị đa dạng cao tầm quốc gia và quốc tế. Về thực vật có 1142 loài thực vật bậc cao, trong đó 38 loài có tên trong Sách Đỏ Việt Nam (2007) và Danh lục Đỏ IUCN (2012) như Pơ Mu, Sa Mu, Đinh Hương, Giổi...Hệ động vật có 1631 loài; trong đó khu hệ thú có 80 loài với 27 loài thuộc danh lục quý hiếm đang đứng trước nguy cơ bị đe dọa cao cần bảo vệ điển hình nhưcác loài thú như: Gấu chó, Gấu ngựa, Mang Roosevelt, Sơn Dương, các trong bộ Linh trưởng như: Vượn đen má trắng, Voọc Xám, các loài Khỉ.  (Nguồn Viện sinh thái– tài nguyên sinh vật, 2013). Bên cạnh các giá trị về đa dạng sinh học, khu vực này là nơi đầu nguồn có vai trò đặc biệt về phòng hộ đầu nguồn, cắt lũ vùng hạ du mùa mưa bão và điều hòa, cung cấp nước cho các hồ chứa thủy lợi- thủy điện: Mang lại giá trị tổng hợp về kinh tế- xã hội, góp phần xóa đói giảm nghèo của tỉnh Thanh Hóa; cụ thể cấp nước cho 06 nhà máy Thủy điện Cửa Đạt, Dốc cáy với tổng công suất 110 MW; cung cấp nước tưới cho 86.000 ha lúa nước, nước cho công nghiệp, sinh hoạt vùng hạ lưu của tỉnh Thanh Hóa. Khu BTTN Xuân Liên còn có nhiều danh lam thắng cảnh nổi tiếng, có nhiều đỉnh núi cao trên 1.600m với thảm rừng nguyên sinh, các hang động đẹp, thác nước, hồ thuỷ lợi- thuỷ điện Cửa Đặt, các di tích lịch sử, di tích tín ngưỡng, cùng với các phong tục văn hoá đặc sắc, các lễ hội truyền thống, phong tục tập quán của người Thái và người Mường ở vùng đệm là tiềm năng cho khai thác phát triển du lịch sinh thái, là điểm đến hấp dẫn của du khách trong nước và quốc tế.

2. Những nguy cơ đối với công tác bảo tồn đa dạng sinh học đang phải đối mặt:

1. Thiếu đất canh tác nông nghiệp, bình quân mỗi hộ gia đình 5-6 khẩu chỉ có khoảng 1000 m2 đất ruộng để canh tác.

2. Tình trạng chăn thả gia súctrái phép trong rừng đặc dụng vẫn còn xảy rachủ yếu ở các khu vực giáp ranh với thôn bản; sự dẫm đạp của gia súc làm hủy hoại tầng thảm xanh, trong đó có nhiều loài có giá trị bảo tồn, nhiều cây gỗ tái sinh, đồng thời làm tăng khả năng rửa trôi và xói mòn đất.

3. Nguy cơ xảy tra khai thác Gỗ trái phép vẫn còn tiềm ẩn:  Có 11 thôn bản, với 1.250 hộ gia đình, khoảng 6.570 khẩu sống trong vùng đệm chủ yếu là các dân tộc Thái, Mường với phong tục truyền thống là ở nhà sàn. Hầu hết diện tích rừng sản xuất được giao cho các hộ gia đình được quản lý không hiệu quả; chưa có giải pháp triệt để và tích cực để giải quyết nhu cầu về gỗ làm nhà cho nhân dân trên địa bàn.

4. Chưa có giải pháp hiệu quả nhằm ngăn chặn triệt để tình trạng khai thác lâm sản ngoài Gỗ, các loài Dược liệu: Tình trạng  khai thác các loại cây Dược liệu và cây cảnh cũng diễn ra rất phổ biến ở Khu bảo tồn. Các loài Lan kim tuyến (Anoectochilus spp), Dây máu chó (Milletia reticulata), rễ cây chay (Artocarpus tonkinensis) là những loài cây thuốc đang là đối tượng được săn lùng nhiều nhất của người dân. Ngoài ra, rất nhiều các loài cây thuốc khác như các loại lan và nhiều loài cây cảnh khác.

5. Chưa kiểm soát triệt để tình trạng săn bắt, bẫy bắt động vật hoang dã: Tình trạng săn bắn động vật hoang dã như sử dụng súng ăn, bẫy các loại…vẫn đang diễn ra ở Khu BTTN Xuân Liên với quy mô nhỏ và lén lút.

6.Trình độ nhận thức của Chính quyền địa phương về công tác bảo tồn thiên nhiên chưa cao.

3. Các hoạt động giáo dục bảo tồn chủ yếu đang triển khai thực hiện.

Một trong những giải pháp mang tầm chiến lược lâu dài để bảo vệ rừng, bảo vệ đa dạng sinh học hiện nay đó là công tác giáo dục; đây có thể xem như là chương trình xuyên suốt trong quá trình xây dựng và phát triển được lồng ghép dưới các hình thức hoạt động của Khu bảo tồn đó là:

3.1. Giáo dục nâng cao nhận thức bảo tồn cho học sinh, thế hệ trẻ:

 Khu bảo tồn thuộc vùng sâu vùng xa, người dân địa phương không những nghèo mà dân trí còn thấp. Đối tượng học sinh, cộng đồng dân cư cũng chưa được đặc biệt quan tâm. Kể từ khi thành lập, Khu bảo tồn cũng xác định được những vấn đề trên, nên đã đưa công tác tuyên truyền giáo dục vào hoạt động. Các hoạt động tuyên truyền giáo dục từ trước đến nay đã từng bước được cải tiến như chiếu phim về  Xuân Liên, khẩu hiệu, in ấn từ lịch tuyên truyền về bảo vệ động vật hoang dã, du lịch sinh thái; ấn phẩm, tờ bướm; , tổ chức Hội thi lựa chọn người bảo vệ rừng tốt; phối hợp với Mặt trận Tổ quốc, Đoàn Thanh niên, Hội phụ nữ tổ chức các buổi tuyên truyền, nói chuyện theo từng chuyên đề, sáng tác nhiều tiểu phẩm, hội diễn văn nghệ; phối hợp với Hạt Kiểm lâm huyện Thường Xuân tổ chức Hội thi về bảo vệ rừng, PCCCR cho các em học sinh và các thôn bản.

Đã thành lập được 6 câu lạc bộ xanh tại 5 trường trung học cơ sở và 01 trường Phổ thông trung học với tổng số 180 thành viên. Các câu lạc bộ xanh với các tên câu lạc bộ gắn liền với Khu bảo tồn hoặc những hoạt động về bảo vệ rừng như: Rừng  mãi trong ta, chúng em yêu Xuân Liên. Các câu lạc bộ định kỳ sinh hoạt 1 lần/tháng; việc tổ chức sinh hoạt tại các trường do các giáo viên đảm nhận. Định kỳ hàng tháng các kiểm lâm viên phụ trách Tiểu khu tại các xã đều tham gia sinh hoạt, hỗ trợ hoạt động cũng như thu nhận ý kiến phản hồi từ phía giáo viên và các em học sinh. Các hoạt động cụ thể đã thực hiện như tập huấn cho giáo viên, hỗ trợ kinh phí để, bàn giao các dụng cụ hỗ trợ; tuyên truyền cổ động bảo vệ động vật hoang dã.

Hình: Câu lạc bộ xanh trường THCS xã Xuân Cẩm

3.2. Giáo dục bảo tồn cho cộng đồng thông qua chương trình hỗ trợ phát triển kinh tế vùng đệm.

 Đơn vị đã xác định cần thiết phải giáo dục cho cộng đồng hiểu được thế nào là “ phát triển bền vững” nghĩa là phát triển sao cho việc sử dụng các nguồn tài nguyên thiên nhiên nhằm đáp ứng được nhu cầu của thế hệ hiện tại mà không ảnh hưởng đến khả năng thỏa mãn nhu cầu của các thế hệ tương lai. Chính vì vậy trong quá trình triển khai thực hiện phải luôn nắm vững một số nguyên tắc phát triển bền vững cơ bản như: Tôn trọng và quan tâm đến cuộc sống cộng đồng, cải thiện chất lượng cuộc sống của con người; bảo vệ sự sống và tính đa dạng; thay đổi phong tục và thói quen cá nhân để cộng đồng làm chủ được môi trường của chính họ.

Dựa theo nguyên tắc trên, Khu bảo tồn đã triển khai một số các hoạt động nhằm phát triển kinh tế vùng đệm và thông qua đó để giáo dục bảo tồn như: Tập huấn, chuyển giao kỹ thuật sản xuất Nông lâm nghiệp,tập huấn lập kế hoạch phát triển thôn bản, trồng rừng phục hồi sinh thái bằng các loài cây bản địa. Hỗ trợ xây dựng các mô hình như Cải tạo Vườn tạp, quy hoạch vùng chăn thả gia súc,trồng Cỏ làm thức ăn cho gia súc, cải thiện nâng cao tầm vóc đàn bò, canh tác trên đất dốc,nuôi Cá lồng,nuôi Nhím sinh sản, nuôi chim Trĩ,nuôi Ong mật,làm Vườn ươm sản xuất cây giống Lâm nghiệp, phát triển du lịch sinh thái.

Hình: Hỗ trợ mô hình Trồng cỏ làm thức ăn cho gia súc tại xã Yên Nhân

3.3. Giáo dục bảo tồn thông qua Chương trình du lịch sinh thái:

 Đơn vị đã in ấn được 2.000 tờ rơi, tờ bướm nhằm quảng bá đa dạng sinh học cũng như vai trò của du lịch sinh thái đối với công tác bảo tồn đa dạng sinh học và phát triển cộng đồng; sự cần thiết phải bảo vệ đa dạng sinh học để phát triển du lịch sinh thái. Xây dựng được hệ thống bảng diễn dãi môi trường nhằm truyền tải các thông điệp về bảo tồn đến cho du khách, qua đó giúp du khách có được những kiến thức, thông tin tổng quát về bảo tồn đa dạng sinh học của Khu bảo tồn.

3.4. Giáo dục bằng pháp luật:

Lấy lực lượng kiểm lâm làm nòng cốt trong hoạt động này; các kiểm lâm viên có nhiệm vụ tuần tra bảo vệ rừng, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và môi trường. Các hoạt động này thường nặng về giáo dục pháp luật và xử phạt nghiêm minh những đối tượng cố tình vi phạm. Từ ngày thành lập đến nay; đã có 01 vụ vi phạm Luật bảo vệ và phát triển rừng được đưa ra truy tố trước pháp luật tại xã Yên Nhân. Các Kiểm lâm viên còn được phân công về các thôn bản để vận động quần chúng nhân dân ký cam kết không vi phạm luật bảo vệ và phát triển rừng, không sử dụng cưa xăng, súng săn để khai thác lâm sản trái phép và săn bắn động vật rừng. Các hoạt động khác kèm theo là truyền thanh lưu động đến các thôn bản nội dung pháp luật và các văn bản dưới luật liên quan đến công tác bảo vệ rừng và bảo tồn đa dạng sinh học.

4. Đánh giá kết quả

Nhìn chung, công tác giáo dục bảo tồn ở khu BTTN Xuân Liên đã đạt được một số kết quả khả quan, từng bước chuyển biến nhận thức bảo tồn cho học sinh, các giáo viên, cán bộ, chính quyền địa phương, nhân dân và khách du lịch. Tuy nhiên, quá trình triển khai còn gặp phải một số khó khăn nhất định như: Số lượng kinh phí hỗ trợ cho câu lạc bộ xanh còn ít, chưa có kinh phí hỗ trợ cho giáo viên, đội ngũ cán bộ ở trường để thực hiện Chương trình. Do vậy các hoạt động giáo dục bảo tồn thực hiện chưa được thường xuyên và liên tục. Kinh phí cho các hoạt động giáo dục bảo tồn ở Khu bảo tồn còn rất hạn chế. Trương tương lai, chúng tôi mong nhận được sự quan tâm nhiều hơn nữa của các cấp, các ngành; sự hỗ trợ về tài chính của các tổ chức trong nước và quốc tế để duy trì hoạt động này để góp phần vào công tác bảo tồn đa dạng sinh học ở Khu BTTN  Xuân Liên./.

Tác giả: Đỗ Ngọc Dương - Phó Giám đốc BQL Khu BTTN Xuân Liên
In tin    Gửi email    Phản hồi    Lượt truy cập: 27306


Các tin khác:
 GIÁ TRỊ CÁC LOÀI LAN QUÝ HIẾM TẠI KHU BẢO TỒN THIÊN NHIÊN XUÂN LIÊN, THANH HÓA (01/11/2016)
 Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Lê Quốc Doanh làm việc với tỉnh Thanh Hóa về kết quả sản xuất vụ Thu Mùa năm 2016 và tiến độ sản xuất vụ Đông năm 2016-2017 (31/10/2016)
 Sở Nông nghiệp và PTNT phối hợp Vụ Pháp chế - Bộ NN&PTNT tổ chức Hội nghị tuyên truyền, bồi dưỡng kiến thức Luật Thú y (25/10/2016)
 Sở Nông nghiệp và PTNT đã tổ chức Hội nghị Sơ kết 9 tháng đầu năm, nhiệm vụ và các giải pháp trọng tâm 3 tháng cuối năm 2016 (20/10/2016)
 Triển lãm, giới thiệu các sản phẩm du lịch sinh thái Khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên (22/09/2016)
 Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hóa làm việc với Sở Nông nghiệp và PTNT  (21/09/2016)
 Công đoàn Ngành Nông nghiệp và PTNT tổ chức Hội thao CNVCLĐ chào mừng kỷ niệm 70 năm thành lập Công đoàn Thanh Hóa. (16/09/2016)
 SỞ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT - ĐOÀN TNCS HỒ CHÍ MINH TỈNH THANH HOÁ KÝ KẾT CHƯƠNG TRÌNH PHỐI HỢP THAM GIA PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP, XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI GIAI ĐOẠN 2016 – 2020 (16/09/2016)
 Nghị quyết của Ban chấp hành Đảng bộ Tỉnh Thanh Hóa về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm trên địa bàn tỉnh đến năm 2020. (06/09/2016)
 Hội nghị kết nối tiêu thụ lương thực, thực phẩm giữa các đơn vị tham gia chuỗi cung ứng và các đơn vị tiêu thụ trong khu Kinh tế Nghi Sơn (06/09/2016)
    Đăng nhập
 
 
   

Bản quyền sử dụng: Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Thanh Hóa

Trưởng ban biên tập: Đồng chí Cao Văn Cường - Giám đốc Sở Nông nghiệp & PTNT
Địa chỉ: 49 Đại lộ Lê Lợi - Thành phố Thanh Hoá - Điện thoại:(0373) 851.118 - Fax: (0373) 850.281


Chung nhan Tin Nhiem Mang