Với chủ trương tái cơ cấu của ngành nông nghiệp nhằm nâng cao tỉ trọng cây gỗ lớn vào các chương trình, dự án trồng rừng nhằm tăng năng suất và chất lượng rừng trồng, tạo vùng nguyên liệu tập trung, cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp chế biến đồ gia dụng, gỗ xuất khẩu, hạn chế sự lệ thuộc vào rừng tự nhiên, giảm dần nhập khẩu gỗ nguyên liệu. Năm 2019, được sự quan tâm của UBND tỉnh và Sở Nông nghiệp và PTNT Thanh Hóa, Trung tâm Khuyến nông Thanh Hóa triển khai mô hình “Xây dựng mô hình trồng rừng thâm canh bằng giống ươm trong hữu cơ” tại 8 điểm: Thọ Bình - Triệu Sơn, Ngọc Phụng, Luận Khê - Thường Xuân, Thanh Sơn - Như Xuân, Hà Tiến - Hà Trung, Xuân Thắng - Thọ Xuân, Cẩm phú - Cẩm Thuỷ, Phùng Giáo - Ngọc Lặc. Tổng quy mô: 120ha, số hộ: 80 hộ.
Mô hình ứng dụng các TBKT mới về giống keo lai mô ươm trong bầu hữu cơ, các biện pháp kỹ thuật thâm canh rừng trồng và đã được nghiệm thu đánh giá rất cao. Với thành phần giá thể từ phế thải nông nghiệp như rơm rạ, bã mía, mùn cưa ..... có những ưu điểm hơn giá thể ươm trong bầu đất: Về trọng lượng cây ươm trên giá thể có khối lượng bằng ¼ cây bầu đất, không bị vỡ bầu, không phải xé bỏ túi bầu. Vì vậy sẽ tiết kiệm được 50% chi phí vận chuyển và chi phí trồng rừng. Nâng cao tỷ lệ cây sống và khả năng sinh trưởng của cây keo lai mô; Do cây giống được ươm trên giá thể bằng khay nhựa thay cho ruột bầu bằng đất bột và không sử dụng vỏ bầu PE. Vì vậy hạn chế ô nhiễm môi trường, góp phần thích ứng với biến đổi khí hậu.
Đồng thời mô hình đã áp dụng đồng bộ các TBKT từ các khâu, chọn đất, giống, phân bón, chăm sóc trong trồng rừng gỗ lớn vì vậy bước đầu đã cho thấy hiệu quả của mô hình cao hơn so với mô hình đại trà . Dự kiến hiệu quả kinh tế dự kiến đến khi thu hoạch chu kỳ 12 năm sau khi trừ chi phí đạt 390 triệu đồng/ha/chu kỳ. Trung bình mỗi năm cho thu nhập 32,5 triệu đồng/ha, tăng gấp 2,4 lần so với chu kỳ kinh doanh gỗ nhỏ và vượt trội hơn so với đại trà từ 35 - 40%.
Qua nghiệm thu đánh giá tỷ lệ sống trung bình đạt 96,8%, cây sinh trưởng tốt, chiều cao đạt từ 1,0-1,2 m, đường kính gốc đạt 1,2-1,4 cm (Cá biệt có những cây cao 1,5-1,7m; đường kính đạt 1,8-2cm), tăng trưởng hơn 1,4-1,5 lần so với ngoài mô hình.
Để có được những kết quả đạt được như trên là do trong quá trình thực hiện các hộ tham gia đã tuân thủ sự hướng dẫn kỹ thuật của cán bộ khuyến nông và cán bộ chỉ đạo giám sát, thực hiện đầy đủ các khâu kỹ thuật như làm đất, bón lót đầy đủ trước khi trồng, đào hố đúng kích thước (30 x 30 x 30)cm. Các hộ tham gia được hỗ trợ 100% cây giống và phân bón. Cây giống, phân bón được mua ở các cơ sở kinh doanh có uy tín, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, trồng đúng mật độ 1.330 cây/ha, cây cách cây 2,5m; hàng cách hàng 3m. Điển hình là hộ gia đình ông Lê Xuân Trực tại Ngọc Phụng - Thường Xuân; gia đình ông Lang Nguyên Nhân tại Luận Khê - Thường Xuân; gia đình ông Nguyễn Bình Ngọc tại Thọ Bình - Triệu Sơn, tỷ lệ sống đạt 98%, chiều cao bình quân đạt 1,3-1,4m, đường kính gốc đạt 1,4-1,5cm cá biệt có những cây cao 1,8 - 2m, đường kính đạt 2,2-2,5cm, cây sinh trưởng tốt. Đây là những hộ tham gia mô hình thực hiện theo đúng quy trình kỹ thuật từ khâu đào hố, lấp hố, đến trồng và chăm sóc nên rừng trồng sinh trưởng tốt, tỷ lệ sống cao. Là điểm để các hộ tham gia và những hộ trên địa bàn đến tham quan học tập áp dụng làm theo.
Thông qua việc thực hiện mô hình trình diễn khuyến lâm, giúp bà con nông dân các huyện trong tỉnh thay đổi dần cách nghĩ, cách làm và tập quán sản xuất, góp phần thực hiện Đề án tái cơ cấu ngành, nâng cao năng suất, chất lượng rừng trồng. Tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập cho người trồng rừng, góp phần xoá đói giảm nghèo, phát triển bền vững. Đồng thời tạo ra những mô hình có những ưu điểm vượt trội so với diện tích rừng tập trung là nơi tham quan học tập cho nhân dân trong và ngoài tỉnh. Nhận thấy được điều đó các hộ tham gia mong muốn mô hình sẽ được tiếp tục triển khai nhân rộng trên địa bàn các xã, huyện trong những năm tiếp theo và đề nghị có những chính sách ưu đãi về vốn để đầu tư chăm sóc cho ngành lâm nghiệp để giảm bớt khó khăn cho bà con miền núi, vùng sâu vùng xa giúp nâng cao thu nhập góp phần xoá đói giảm nghèo bền vững.
Mô hình keo lai mô ươm trong bầu hữu cơ tại gia đình
ống Lê Xuân Trực xã Ngọc Phụng - Thường Xuân (sau trồng 3 tháng)
Mô hình keo lai mô ươm trong bầu hữu cơ tại gia đình
ống Lang Nguyên Nhân xã Luận Khê - Thường Xuân (sau trồng 3 tháng)